1. Chuyển phôi là gì và vì sao số lượng phôi lại quan trọng?

Chuyển phôi là bước cuối cùng trong quy trình thụ tinh trong ống nghiệm (IVF) – khi bác sĩ đưa phôi đã thụ tinh thành công vào buồng tử cung để làm tổ và phát triển thành thai.
Số lượng phôi được chuyển ảnh hưởng trực tiếp đến tỷ lệ có thai, nguy cơ đa thai, và tính an toàn cho mẹ và bé. Vì vậy, lựa chọn chuyển 1 hay 2 phôi luôn là quyết định cần cân nhắc kỹ giữa bác sĩ và cặp vợ chồng.

2. Tỷ lệ có thai sau chuyển 1 phôi là bao nhiêu?

Chuyển 1 phôi (Single Embryo Transfer - SET) hiện là xu hướng phổ biến tại nhiều trung tâm IVF hiện đại.

  • Tỷ lệ có thai sau chuyển 1 phôi thường đạt từ 40–60%, tùy vào chất lượng phôi, độ tuổi người mẹ và điều kiện niêm mạc tử cung.

  • Nếu phôi đạt chất lượng tốt (phôi ngày 5 – phôi nang) và người mẹ dưới 35 tuổi, tỷ lệ thành công có thể tương đương chuyển 2 phôi mà vẫn giảm nguy cơ đa thai.

Ưu điểm của chuyển 1 phôi:

  • Giảm nguy cơ song thai hoặc đa thai.

  • Giảm biến chứng trong thai kỳ như sinh non, tiền sản giật, tăng huyết áp thai kỳ.

  • An toàn hơn cho sức khỏe mẹ và bé.

3. Tỷ lệ có thai sau chuyển 2 phôi – có cao hơn không?

Nhiều cặp vợ chồng tin rằng chuyển 2 phôi sẽ tăng khả năng đậu thai. Thực tế, điều này đúng nhưng không hoàn toàn.

  • Tỷ lệ có thai lâm sàng khi chuyển 2 phôi dao động từ 55–70%, cao hơn một chút so với chuyển 1 phôi.

  • Tuy nhiên, nguy cơ đa thai (song thai, tam thai) cũng tăng gấp 3–4 lần, kéo theo nhiều biến chứng: sinh non, thai lưu, hoặc sức khỏe mẹ yếu.

Vì vậy, bác sĩ thường chỉ khuyến nghị chuyển 2 phôi khi:

  • Người mẹ trên 35 tuổi hoặc có nhiều lần chuyển phôi thất bại.

  • Chất lượng phôi chưa tối ưu.

  • Cặp vợ chồng mong muốn tăng cơ hội có thai trong chu kỳ IVF cuối cùng.

4. Nên chuyển bao nhiêu phôi là tốt nhất?

Theo khuyến cáo của Hiệp hội Sinh sản châu Âu (ESHRE) và Hiệp hội Y học Sinh sản Hoa Kỳ (ASRM):

  • Với phụ nữ dưới 35 tuổi, phôi chất lượng tốt, chỉ nên chuyển 1 phôi.

  • Với phụ nữ 35–40 tuổi, có thể xem xét chuyển 2 phôi tùy tình trạng sức khỏe.

  • Với trên 40 tuổi hoặc có tiền sử thất bại nhiều lần, có thể chuyển nhiều hơn nhưng phải được bác sĩ hội chẩn kỹ lưỡng.

 Mục tiêu cuối cùng không chỉ là có thai, mà là có thai khỏe mạnh và an toàn.
Các trung tâm IVF hiện nay đều khuyến khích chuyển ít phôi nhưng chọn lọc kỹ phôi tốt nhất để tối ưu tỷ lệ thành công mà vẫn bảo vệ sức khỏe sinh sản lâu dài.

5. Cách tăng tỷ lệ đậu thai sau chuyển phôi

Để tăng khả năng thành công dù chỉ chuyển 1 phôi, bạn nên:

  • Duy trì lối sống lành mạnh, ngủ đủ giấc, tránh căng thẳng.

  • Ăn uống đủ dưỡng chất, bổ sung vitamin D, omega-3, kẽm, sắt và acid folic.

  • Tuân thủ đúng phác đồ của bác sĩ, đặc biệt là thời gian dùng thuốc nội tiết sau chuyển phôi.

  • Tái khám đúng lịch và tránh vận động mạnh, quan hệ sớm sau chuyển phôi.

Tỷ lệ có thai sau chuyển 1 phôi hay 2 phôi đều có thể cao nếu phôi tốt và tử cung sẵn sàng. Tuy nhiên, chuyển 1 phôi chất lượng tốt đang là lựa chọn tối ưu, giúp đạt tỷ lệ thành công cao mà vẫn an toàn cho cả mẹ và bé.
Việc quyết định nên chuyển bao nhiêu phôi nên dựa trên tuổi, tiền sử điều trị và tư vấn chuyên môn từ bác sĩ IVF – không nên tự ý lựa chọn.